Ulusal Politika, Yerel Yönetim ve Sivil Toplum Eksenlerinde Kadın Sığınma Evleri: Türkiye Deneyimi


Toktaş Ş. (Yürütücü), Diner Ç.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2008 - 2010

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Ocak 2008
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2010

Proje Özeti

Araştırmamız Türkiye’de faaliyet göstermiş ve de hala göstermekte olan kadın sığınma evlerinin deneyimini inceleyerek geleceğine ışık tutmayı amaçlamaktadır. Böyle bir inceleme, ilk sığınma evinin açıldığı günden bugüne kadar gündeme gelen konuların ve yaşanan sorunların iyi bir şekilde anlaşılmasıyla mümkün olabilir. Kadın sığınma evlerinin kuruluş dinamikleri, kapanmış olanların kapanma sebepleri, halen faaliyette olanların sorunları, uzun ve kısa vadeli hedefleri, sığınma evleri işleten farklı kurumlar arasındaki işbirliği olanakları ve işbirliğine dair sorunlar, araştırmanın çerçevesini şekillendiren açılımlardır. Söz konusu çalışmanın sonuçları, faaliyette bulunan ve de yeni açılacak olan kadın sığınma evlerinin toplumun ihtiyaçlarına daha iyi yanıt verebilmesini sağlamak için faydalı olacaktır. Araştırma projesi, Türkiye’de gerçekleştirilecek olan saha çalışmasına ve de ikincil kaynakların analizine dayanmaktadır. Araştırmanın ikincil kaynaklara dayanan evresinde, özellikle Kıta Avrupa’sı ülkeleri olmak üzere, farklı ülkelerin kadın sığınma evlerine dair deneyimleri ve geçirdikleri evreler Türkiye deneyimi ile kıyaslanacaktır. Bu karşılaştırma, kadın sığınma evlerinin karşı karşıya oldukları sorunlar konusundaki bilgi ve değerlendirme yetimizi artıracağı gibi, politika önerileri geliştirilirken Türkiye’nin özgül durumunun göz önünde bulundurulmasını sağlayacaktır. Araştırmanın saha çalışması aşamasında veriler, kadın sığınma evlerinin açılması ve yönetilmesi konusunda deneyim sahibi, bu alanda politika belirleme sürecinde çalışmış ve söz konusu politikaları uygulamış kişilerle yapılacak derinlemesine görüşmeler yoluyla toplanacaktır. Bilinmektedir ki Türkiye’de kadın sığınma evlerini açan ve yöneten üç tip kurum bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na (SHÇEK) bağlı Sosyal Hizmetler Müdürlükleri’dir; diğerleriyse, belediyeler ve bağımsız sivil toplum kuruluşlarıdır. Araştırmanın saha çalışması aşamasında, her üç tip kurumda yönetici ve uzman olarak çalışan kişiler ile görüşmeler yapılacaktır. Bu üç tip kurumun yanı sıra, Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı’na bağlı Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü de, şiddete maruz kalan kadınların sorunlarını çözmeye yönelik politikalar belirlemekle yükümlüdür. Dolayısıyla söz konusu genel müdürlük de araştırma örneklemi içinde yer alacaktır. Kadın sığınma evi açma ve işletme deneyimi yaşamış veya bu evlere danışmanlık vermiş bürokrat, yönetici ve uzmanlarla yapılacak mülakatlarda bu kişilere Türkiye’deki kadın hareketinin tarihi, kadın sığınma evlerinin tarihi ve şu anda yaşanan güncel durum hakkında sorular yöneltilecektir. Toplamda 18 birebir derinlemesine görüşmenin akabinde iki odak grup toplantısı gerçekleştirilecektir. Her bir odak grup toplantısına ulusal, yerel ve sivil toplum düzlemlerinden ikişer temsilci davet edilecek ve 12 kişi ile daha görüşülecektir. Derinlemesine mülakatlarla ve odak grup toplantılarıyla toplamda 30 kişi ile görüşme yapılması hedeflenmektedir. Kadın sığınma evi kurma ve işletme aşamasında bizzat çalışmış kişilerden bu evlerin sorunları hakkında bilgi toplanmasını sağlayan bu saha çalışması bize, gerekli olan dersleri çıkarabilmemiz ve politika önerileri geliştirebilmemiz için bir altyapı oluşturacaktır.