Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2007 - 2010
Soğuk Savaş sonrası dönemde uluslararası ilişkiler disiplininde en fazla incelenen konulardan birisi güvenliğin yeniden tanımlanması olmuştur. Güvenlik ile ilgili bu yeni yazında güvenlik kültürü ile bu kültürü bilimsel gözlem, tanımlama ve analiz gibi yollarla çalışmalarına konu eden uzmanların etkileşimi ele alınmaktadır. Güvenlik çalışmaları uzmanları güvenlik kültürünü bilimsel üretim sürecine çekerken, aynı zamanda bu kültürü tanımlama ve yeniden üretme ilişkisine girmektedirler. Özellikle güvenlik konusunda faaliyet gösteren araştırma merkezleri ve buralarda görev alan uzmanlar analizleri aracılığıyla hem bireysel güvenlik sorunlarını tespit etmekte hem de güvenlik ile ilgili daha geniş algılamalar ve tutumların belirleyicisi olan güvenlik kültürünün oluşumunda etkili olmaktadırlar. Bir diğer değişle güvenlik kültürüne temel teşkil eden tehdit algılaması unsurları ile birlikte ortaya çıkan belirleyici tutumların oluşmasında araştırma merkezlerinin ve uzmanlarının siyasal sorumluluğu ve etkileri bulunmaktadır. Bu amaç ve kapsam doğrultusunda metodolojik olarak İstanbul ve Ankara’da yerleşik 14 araştırma merkezinde alan araştırması yapılacaktır. Araştırma merkezlerinin yapısı, özellikleri ve faaliyetleri (yayınlar, raporlar, toplantılar, konferanslar, danışmanlık hizmetleri) incelenecektir. Bununla birlikte her araştırma merkezinin yöneticisi ile gayri-yapılandırılmış görüşmeler yapılarak merkezlerin genel bir görüntüsü çıkartılarak güvenlik kültürünün yapılanmasında merkezlerin aktörler olarak nasıl katkıda bulunduğu anlaşılmaya alışılacaktır. Ayrıca, her araştırma merkezinden bir güvenlik/uluslar arası ilişkiler uzmanı seçilerek alan ile ilgili yaptığı makale, kitap ve diğer yazılarından oluşan yazın seçkileri taranacak ve kategorik analizi yapılacaktır. Toplamda 14 olan bu uzmanlarla derinlemesine ve yarı-yapılandırılmış mülakatlar yapılacaktır. Araştırma merkezleri ve uzmanlarla sürdürülen bu çalışma neticesinde Türkiye güvenliğine dair tanımlamalar, yeniden-tanımlamalar ve yapılanmalar hakkında bilgi edinilerek Türkiye güvenlik kültürünün inşa sürecine ışık tutulacaktır. 1990’larla birlikte Soğuk Savaş döneminde etkin olan uluslararası yaygın güvenlik anlayışından güvenliğin iç politika/dış politika bağlamlarını birlikte ele alan, toprağa dayalı ve devlet eksenli bir bakış açısından insan merkezli bir çerçeveye doğru değişim gözlenmektedir. Bu değişimle birlikte güvenlik kültürünün yapımında araştırma merkezlerinin (think-tanks) rolü artmıştır. Dünyadaki genel eğilime benzer bir şekilde Türkiye’de de araştırma merkezlerinde ve ulusal güvenlik kültürü üzerine yapılan çalışmalarda gerek niteliksel gerekse de niceliksel olarak artış gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı araştırma merkezleri ve bu merkezlerde çalışan uluslararası ilişkiler uzmanlarının Türkiye’de güvenlik kültürünün oluşumundaki rollerini, etkilerini ve katkılarını incelemektir. Araştırma merkezleri ve uzmanlarının güvenlik üzerine yaptıkları çalışmalar, ülkenin güvenlik seçkinlerinin söylemlerine mesafeleri veya yakınlıkları ve ülke gündemindeki güvenlik sorunlarına yaklaşımlarında zaman içerisinde oluşan farklılaşmalar bu çalışmada ortaya konulmaya çalışılacaktır.