Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, sa.6, ss.131-153, 2020 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, Herb Goldberg’in (1992) Erkek Olmanın Tehlikeleri adlı kitabında erkek
kurtuluşçuluğu toplumsal hareketini destekleyen erkeklik yükleri perspektifinden yola çıkarak
Türk toplumu üzerindeki erkeklik yüklerinin yansımalarını analiz etmektir. Sosyalleşme süreçleri
içinde erkek bireyden gerçek bir erkek olduğunu topluma kanıtlaması adına beklenen
sorumlulukların erkeğin kişiliği, yaşamı, fiziksel ve ruh sağlığı üzerinde tahakküm kurduğunu
belirten erkek kurtuluşçuluğu toplumsal hareketi ataerkil toplum yapısının erkek için zararlı
olduğunu savunmaktadır. Erkek kurtuluşçuluğu hareketinin savunularını destekleyecek şekilde
Goldberg’in belirlemiş olduğu erkeklik yükleri, çalışmada genel kategoriler halinde etiket yükleri,
aktiflik yükleri, saklama yükleri, imaj yükleri şeklinde sıralanmıştır. Çalışmada Türk toplumundaki
yansımaların izlerini sürebilmek adına amaca uygun örneklem yöntemi ile belirlenen 2000-2019
yılları arasında erkeklik alanında hazırlanan, YÖK Ulusal Tez Merkezinde yayınlanan ve tam
metin olarak ulaşılabilen 67 lisansüstü tez ele alınmıştır. Ele alınan lisansüstü tezler içerik analiziyle
birlikte belirlenen araştırma sorularına uygun şekilde değerlendirilmiştir. Tezler yıl, düzey, dil,
yöntem, konu dağılımı açısından nicel olarak incelendikten sonra erkeklik yüklerine dair yer alan
etiketler niteliksel olarak çözümlenmiştir. Değerlendirmeler sonucunda erkek kurtuluşçuluğu
hareketiyle özdeşleştirilebilecek olan toplumsallaşma süreçlerinde erkekten beklenen geçiş
aşamalarıyla karşılaşılmıştır. Toplumsallaşma süreçlerinin görünür kılındığı bu tezlerde erkeklik
yükleri kategorilerinin tamamına rastlanmamıştır. Rastlanan kategoriler arasında genel başlıkların
hepsinin yer aldığı fakat detaylarında yer alan yüklerin hepsinin lisansüstü tezlerde yer almadığı
tespit edilmiştir.
The purpose of this study is to analyze the reflections of male harnesses on the Turkish society
based on the male harness perspective that supports the social movement of male liberationism
in the book the Hazards of Being Male by Herb Goldberg (1992). The social movement of male
liberationism, which argues that responsibilities expected of the male individual in terms of
proving to the society that he is a real man in processes of socializing establish a hegemony on
the man’s personality, life, physical and mental health, defends the idea that the patriarchal social
structure is harmful for men. Male harnesses determined by Goldberg in a way to support the
arguments of the male liberationism movement were listed in the study as label harnesses,
activeness harnesses, reservation harnesses and image harnesses. The study included 67
postgraduate thesis that were prepared in the period of 2000-2019 in the field of masculinity,
published in the National Thesis Center of YÖK (Turkish Council of Higher Education) and
could be accessed as full text which were determined with the method of convenience sampling
to be able to trace the reflections in the Turkish society. The included postgraduate theses were
analyzed in relation to the determined research questions by content analysis. After examining the
thesis quantitatively based on year, level, language, method and topic distribution, labels included
regarding male harnesses were qualitatively analyzed. As a result of the analyses, transition stages
expected of men in socialization processes which could be associated with the male liberationism
movement were encountered. Not all categories of male harnesses could be encountered in the
theses made visible by these socialization processes. It was determined that all general titles were
included among the encountered categories, but not all harnesses in their details were included in
the postgraduate thesis.