Akademik Veri Yönetim Sistemi
Adalet Yayınevi, Ankara, 2021
Makul sürede yargılanma ilkesine
hizmet eden kısaltılmış yargılama kurumlarının amacı, belirli suç tipleri söz
konusu olduğunda tam bir ceza yargılaması takip edilmeyerek adli sürecin
hızlandırılması neticesinde yargılamanın daha erken bir aşamasında hüküm
kurulmasının sağlanmasıdır. Böylelikle ceza muhakemesi ilkelerinden biri olan
hızlandırma ilkesine hizmet edilecektir. Ayrıca daha kısa zamanda daha az emek
harcanması ve daha düşük masraf yapılması neticesinde, işlenen suçlara daha
hızlı tepki veren etkin bir ceza adalet sisteminin hayata geçirilmesi
sağlanacaktır. Türk ceza muhakemesi hukukunda 24.10.2019 tarihinde 30928 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun’un 24. ve 25. maddelerinde bu amaçla düzenlenen
kısaltılmış yargılama kurumu basit yargılama usulüdür. Kurum neticesinde her
suç için aynı yargılama prosedürünün uygulanmasının önüne geçilmesi ve böylece
daha ağır suçlar karşısında yargının iş yükünün azaltılması amaçlanmaktadır.
Basit yargılama usulü asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren belirli
ağırlıktaki suçlar için ve mahkemenin takdirinde uygulandığından tali bir
nitelik taşımaktadır. 01.01.2020 tarihinde uygulanmaya başlanan kurumun ele alınması
Türk ceza muhakemesi hukukunda henüz oldukça yeni bir kurum olan basit
yargılama usulü hakkında detaylı bilginin sunulması ve gerek teoride gerekse
uygulamada yaşanabilecek sorunların önüne geçilebilmesi açısından önem arz
etmektedir. Çalışma kapsamında ilk olarak kısaltılmış yargılama kurumu
incelenmiş ve karşılaştırmalı hukukta yer alan benzer uygulamalar
aktarılmıştır. Ayrıca Türk ceza adalet sistemi içerisinde günümüze dek
uygulanan kısaltılmış yargılama kurumları ile kovuşturmaya alternatif uyuşmazlık
çözüm yöntemleri ve yine 7188 sayılı Kanunla Türk ceza muhakemesi hukukuna
kazandırılan seri muhakeme usulü incelenmiştir. CMK m. 251 ve m. 252’de
düzenlenen basit yargılama usulü detaylı şekilde ele alınarak kanun koyucunun
usulün uygulanmasına yönelik düzenlediği hususlar tartışılmıştır.