Akademik Veri Yönetim Sistemi
21. Ulusal Psikoloji Kongresi, İstanbul, Türkiye, 13 - 16 Ekim 2022, ss.283, (Özet Bildiri)
Giriş ve Amaç: Diğer ulaşım türlerinde olduğu gibi deniz taşımacılığında da güvenliğin sağlanması
esastır. Çünkü deniz kazaları da can kayıplarına, ekonomik ve çevresel sorunlara neden olmaktadır.
Kayıpları önlemek için deniz kazalarının arkasındaki nedenleri belirlemek çok önemlidir. Bu çalışmanın
amacı, Malta bayraklı dökme yük gemisi Vitaspirit’in 18. yüzyıl Hekimbaşı Salih Efendi yalısı ile
kazasının trafik ve ulaşım psikolojisi yaklaşımından kök neden analizi yöntemleri kullanılarak
araştırılmasıdır. Yöntem: Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yayınlanan
resmi rapordan kaza hakkında detaylı bilgi toplandıktan sonra zaman çizelgesi ve balık kılçığı
yöntemleri ile kaza incelenmiştir. Bulgular: Bazı teknik ve ekipman sorunları olmasına rağmen, çalışma
kazaya katkıda bulunan ana faktörlerin insanla ilgili iletişim ve liderlik faktörleri olduğunu ortaya
koymuştur. Tartışma ve Sonuç: Kök neden analizi teknikleri kullanılarak kazanın araştırılması, kazaya
neden olabilecek olası faktörlerin ayrıntılı bir resmini çizmiştir ve deniz taşımacılığında acil bir durumda
liderliğin ve iletişimin ne kadar hayati olduğunu göstermiştir. Özellikle, boğaz sularında gemilere eşlik
eden Kılavuz Kaptanın yönlendirmelerinin uygulanmasının önemi, gemide gerçekleşen arızanın köprü
üstüne ve Kılavuz Kaptana ivedilikle bildirilmesinin ehemmiyeti ortaya çıkmıştır. Bu gibi durumların
önlenmesi adına İstanbul Boğazı’nda seyahat edecek her geminin mürettebatına acil durumlar için
eğitim verilmesi ve Kılavuz Kaptanın emirlerine uymayan gemilere yönelik cezai işlem uygulanması
gibi öneriler ortaya koyulmuştur.