Erken Cumhuriyet Döneminde Polis Teşkilatının Kuruluşu ve Gelişimi

Haklı S. Z.

Güvenlik Çalışmaları Dergisi, cilt.24, sa.1, ss.4-30, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 24 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Güvenlik Çalışmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.4-30
  • Polis Akademisi Adresli: Evet

Özet

Türkiye’de Millî Mücadele döneminin ilk günlerinden itibaren iç güvenliğin sağlanmasına büyük önem verilmiştir. Nitekim ilk kez 1845’te kurulmuş olan polis teşkilatı yeni bir isimle varlığını Ankara’da sürdürmeye devam etmiştir. Buna karşın 1920’li yıllarda teşkilatın kurumsallaşma süreci sadece merkez teşkilatıyla sınırlı kalmış ve vilayet teşkilatları bu dönemde yeterli düzeyde gelişememiştir. 1930’lu yıllarda polisin teşkilat yapısının güçlendiği ve faaliyet sahasının genişlediği bir süreç yaşanmıştır. Bu dönemdeki polisin mevcut durumunu anlamak için “polisin teşkilat yapısı ile beşerî kaynağının ne olduğu”, “siyasal iktidarın polisi hangi amaçları gerçekleştirmek için güçlendirdiği” ve “polisin kendisine yüklenen bu amaçları ne ölçüde benimsediği” meselelerini incelemek önem taşımaktadır. Bu çalışmada ise, bu üç meseleden ilkini teşkil eden, erken Cumhuriyet dönemindeki polis teşkilatının 1920-1931 ve 1932-1938 yıllarını içeren iki ayrı dönemdeki teşkilat yapısı ve beşerî kaynağı ayrı ve mukayeseli biçimde incelemiştir.

Ensuring the internal security in Turkey had great importance from the first days of the Independence War. As a matter of fact, the Turkish Police Department, which was first established in 1845, continued to exist in Ankara under a new name. Furthermore, institutionalization process of the police department remained limited with only the headquarter and so the departments in cities hadn’t improved sufficiently in 1920’s. On the other hand, it was occurred a process that the police department was become stronger and its operational field was enlarged. It has importance to study three problematics in order to understand current situation of the police in this period. The first problematic is “what is institutional structure and human resource of the Turkish police?”. The second one is “For what purposes did the political power empower the police?”. And finally, “To what extent did the police adopt these aims imposed on it?”. The organizational structure and human resources of Turkish police organization in the early period of the republic between 1920-1931 and 1932-1938 which is the first of these three problematics were analyzed separately and comparatively in this study