Sert ve esnek hukuk, pozitif uluslararası hukukta uluslararası belgelerin bağlayıcı olup olmaması açısından kullanılan kavramlardır. Birincisi bağlayıcılığı ifade ederken, ikincisi bağlayıcı olmamayı ifade etmektedir, insan haklarının korunması ve terörün önlenmesine yönelik sert ve esnek hukukta düzenlemeler vardır. Ancak, sert hukukta insan hakları konusu terörizm konusundan daha etkin bir biçimde düzenlenmiştir. Bununla birlikte, ABD 'ye yapılan 11 Eylül saldırısı sonrası süreçte, esnek hukuk belgelerine sahip Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), 2001 Bükreş ve Bişkek belgeleri ile uluslararası terörizmle mücadelede önemli bir bakış açısı getirmektedir. Bu makalede önce sert ve esnek hukuk, terör ve insan hakları kavramları ile bu hukuk alanlarındaki gelişmeler hakkında betimleyici açıklama yapılacaktır. Daha sonra, terörizmle mücadelede önemli yeri olan ve esnek hukuk içinde yeralan Bükreş planı ile Bişkek programı hakkında bilgi verilecektir. Bu plan ve program ile AGİT ülkelerinin yaptığı politik taahhütlerden bazıları şunlardır: 2002 yılı sonuna kadar 12 BM Sözleşme ve Protokolüne taraf olunacaktır. AGİT, kendi teşkilat yapısı özellikleri ile önceden aktif olduğu polis eğitimi alanlarında terörle mücadeleye katkı sağlayacaktır. Demokratik kurumların inşası ile polis-yargı işbirliği, terörizmin mali kaynaklarını kurutma ve önleme gibi alanlarda işbirliği içinde hareket edilecektir. Toplumun farklı grupları arasında birlikte yaşam ve hoşgörü geliştirilerek bu konuda yapıcı işbirliği içinde olunacaktır.
Hard and soft law are the concepts used for as to whether international instruments are legally binding in positive international taw. Whereas the former is binding, the latter is not. From this viewpoint, there exist instruments for the protection of human rights anil the prevention of terrorism in the hard and soft laws. However, the issue of human rights is regulated more effectively in hard law than in soft law. During the period of the post 11 September attack in the USA, the organization for security and Co-operation in Europe (OSCE) having soft law documents has brought a new and significant perspective with the Bucharest and Bishkek documents in combatting terrorism internationally. This article deals with, first of all, the concepts of hard and soft law, terrorism and human rights, and new developments in these fields will be described in some depth. Next, some information will be given about the Bucharest plan of action and Bishkek programme of action both related to combating terrorism. Some commitments of the OSCE Countries are as follows: 12 UN Conventions and Protocols will be ratified by the end of the year 2002. The OSCE will seek to add value on the basis of the specifics of the Organization and police education in which it has already experience. In building democratic institutions and in preventing and suppressing the financing of terrorism, the countries will take the necessary actions to Co-operate. The constructive co-operation will be made to foster continuous dialogue and tolerance among all segments of society.
