Evliya Çelebi Seyahatnamesine Göre 17. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Kadın


Köse O.

Turkish Studies (Elektronik), cilt.15, sa.8, ss.4063-4082, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 15 Sayı: 8
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.7827/turkishstudies.47241
  • Dergi Adı: Turkish Studies (Elektronik)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: IBZ Online, ERIC (Education Resources Information Center), Index Islamicus, MLA - Modern Language Association Database, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.4063-4082
  • Polis Akademisi Adresli: Evet

Özet

Osmanlı devletinde kadınların sosyal hayatı, dinlere, meşreplere ve coğrafyaya göre farklılıklar gösterirdi.Müslüman kadınlarla Hristiyan kadınların ve kızların giyim, kuşam, yemek, gezme ve süslenme şekilleribirbirinden farklıydı. Bu makalede, ünlü Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi’nin seyahatlarını kaleme aldığı“Seyahataname” adlı kitabına göre Osmanlı devletinde kadınların yaşamı incelenmektedir. Gezdiği şehirleri,kasabaları ve geniş coğrafyayı detaylı yorumları ve pür-dikkat gözlemleri ile kaleme alan ve sonraki asırlaraaktaran 17. asrın büyük seyyahı Evliya Çelebi 1611 yılında İstanbul’da doğdu. Babası sarayın kuyumcusudur.Babasının saraydaki görevi nedeniyle, devrin en önemli eğitim kurumu olan Enderun’da okudu ve yüksekdüzeyde bir eğitim aldı. Aile aslen Kütahyalıdır. Seyahatlerini resmi görevlendirmelerle veya seyyah olarakyaptı. Kırk yılı aşkın bir zaman Osmanlı coğrafyasının neredeyse tamamını gezerek, görerek veya dinleyerekkaleme aldı. 1682 yılı veya 1684 yıllarında ölmüş olduğu varsayılmaktadır. Evliya Çerlebi ömrünü gerek resmigörevler ve gerekse seyahatler vasıtasıyla geniş Osmanlı coğrafyasını gezerek geçirdiği için, kalem aldığı“Seyahatname”sinde, sosyal hayatın tüm evreleri ile ilgili bilgilere rastlamak mümkündür. Ömrünü seyahatlegeçirmesi, gezmeyi seven bir kişiliğe sahip olduğunu göstermektedir. İncelenen konu, Evliya Çelebi’ninyaşadığı asır olan 17. Yüzyıl ile sınırlıdır. Bun agöre Yemen’den Viyana’ya ve Kuzey Afrika’dan Kafkasya’yakadar geniş bir alanda yaşayan Osmanlı devlet tebaası olan kadınların ve kızların yaşamları bu makaleninkonusudur
The social life of women in the Ottoman state differed according to religions, legends and geography. Muslim women and Christian women and girls were different from each other in dressing, dressing, eating, traveling and decorating. In this article, the lives of women in the Ottoman state are examined according to the book "Traveling", written by the famous Ottoman traveler Evliya Çelebi. Evliya Çelebi, the great traveler of the 17th century, who wrote the cities, towns and wide geography he visited with detailed comments and clear-attention observations and transferred them to the next centuries, was born in 1611 in Istanbul. His father is the goldsmith of the palace. Due to his father's duty in the palace, he studied at Enderun, the most important educational institution of the time, and received a high level of education. The family is originally from Kütahya. He made his travels on official assignments or as a traveler. He wrote by traveling, seeing or listening to almost the entire Ottoman geography for over forty years. It is assumed that he died in 1682 or 1684. Since Evliya Çerlebi spent his life traveling around the vast Ottoman geography through both official duties and travels, it is possible to find information about all stages of social life in his "Seyahatname", which he wrote. The fact that he spends his life on travel shows that he has a personality who likes to travel. The subject studied is limited to the 17th century, when Evliya Çelebi lived. Accordingly, the lives of women and girls who are Ottoman state subjects living in a wide area from Yemen to Vienna and from North Africa to the Caucasus are the subject of this article